طرح رجیستری چیست؟ این احتمالا اولین سوالی است که در رابطه با طرح رجیستری پیش می آید. طرحی که در چند مدت گذشته سر و صدای زیادی را به همراه داشته است.
طرح رجیستری برای اولین بار در سال ۸۵ مطرح شد. این طرح در همان سال اجرا و با شکست رو به رو شد؛ تا اینکه ده سال بعد، و در سال ۱۳۹۵، بحث اجرای آن، قوت بیشتری گرفت.
آنچه که در سال ۸۵ موجب شکست این طرح شد کپی کردن شماره سریال گوشی کد IMEI بود، افرادی به صورت بسیار ساده و به صورت نرم افزاری کد IMEI یک گوشی که به صورت رسمی وارد شده بود را برای تعدادی از گوشی های قاچاق و حتی برای یک محموله از گوشی های قاچاق کپی می کردند و سختی این کار تنها حدود ۴ تا ۵ هزار تومان هزینه بسته بندی مجدد و لیبل زدن بود؛ از این رو کمکی به جلوگیری از قاچاق نکرد.
مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی در اردیبهشت ماه ۱۳۹۳ در گزارشی به بررسی وضعیت واردات، فروش و خدمات پس از فروش گوشی تلفن همراه در کشور پرداخته است. این مرکز، بازار تلفن همراه کشور را ۱.۸ میلیارد دلار تخمین زده که ۹۰ درصد واردات از طریق غیر رسمی (قاچاق) انجام می شود.
شاید اولین زمزمه های اجرای مجدد طرح رجیستری با جمله وزیر ارتباطات در مرداد ماه ۱۳۹۳ کلید خورد. در آن زمان وزیر ارتباطات عنوان کرد: کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات در حال بررسی برای ساماندهی گوشی های در دست مردم و به ویژه گوشی های قاچاق است.
این جمله وزیر اولین زمزمه های آغاز دور جدیدی برای اجرای طرح رجیستری بود. طرحی هدف آن مبارزه با قاچاق موبایل عنوان شد و وارد کنندگان قانونی تلفن های همراه را ملزم می کرد شماره سریال کالاهای وارداتی توسط آنها ثبت و در اختیار گمرک قرار گیرد.
تعیین وقت هایی برای اجرای این طرح به مهرماه ۱۳۹۴ رسید، اما مهرماه نیز طرح به مرحله اجرا نرسید. داوود زارعیان در این باره گفت: اگرچه این طرح قرار بود از ۱۵ مهرماه سال گذشته آغاز شود و به تاخیر افتاد اما طبق اعلام ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز این طرح امسال حتما اجرا خواهد شد.
برخلاف انتظار، طرح رجیستری در سال ۱۳۹۴ اجرایی نشد و سرنوشت این طرح همچنان مبهم ماند. با وجود گذشت چند ماه از سال ۱۳۹۵، هنوز خبری از اجرایی شدن طرح رجیستری نبود، تا اینکه از تیرماه مجددا این طرح بر سر زبان ها افتاد.
در روزهای پایانی تیرماه و ابتدایی مردادماه بازار موبایل با اقدامی ناگهانی مواجه شد! چند اپل استور در تهران تعطیل شدند!
در همین روزها بود که غلامحسین کریمی، رئیس اتحادیه دستگاه های مخابراتی گفت: در کشور ما ۳ وارد کننده رسمی از طریق نمایندگی های غیر مستقیم اپل در هنگ کنگ و امارات، این گوشی را به کشور وارد می کنند که چون اعتبار نامه آنها منقضی شده، وزارت صنعت، معدن و تجارت خواهان ثبت سفارش رسمی و تمدید اعتبارنامه ها بوده است و در واقع دولت هیچ منعی برای واردات رسمی و قانونی ندارد. این موضوع درباره سایر برندهای گوشی تلفن همراه نیز صدق می کند.
رئیس اتحادیه دستگاه های مخابراتی در خصوص برندهایی که نمایندگی مستقیم در ایران دارند، عنوان کرد: درحال حاضر برندهای هوآوی، ال.جی و سامسونگ نمایندگی مستقیم دارند و سایر برندهای سونی، آی.تی.سی، نوکیا، موتورولا و… که به صورت رسمی وارد می شوند، از طریق نمایندگی های غیرمستقیم پشتیبانی می شوند. این درحالی است که هیچ منع قانونی و به ویژه پس از اجرای برجام برای ثبت نمایندگی های رسمی در ایران وجود ندارد.
وی درباره اپل نیز توضیح داد: در مورد اپل هم شرکت های واردکننده مدعی شده اند درحال مذاکره با این کمپانی برای کسب نمایندگی مستقیم هستند اما هنوز مدرکی ارایه نداده اند. گرچه دولت برای حمایت از مصرف کنندگان، با ایجاد نمایندگی مستقیم در ایران مشکل قانونی ندارد.
با وجود این اظهار نظرهای صریح اما هنوز هم موجی از ابهامات در این باره وجود دارد. در عین حال، وزیر ارتباطات مدعی شد با اجرای طرح رجیستری تمامی گوشی هایی که تا تاریخ ۵ مردادماه در شبکه مخابراتی کشور فعال شده اند شامل این طرح نمی شوند و از این تاریخ به بعد به صورت پایلوت این طرح اجرایی خواهد شد.
در هفته های گذشته اما خبرهای دیگری نیز منتشر شد. بنابر اعلام نیروی انتظامی، یک خاور گوشی قاچاق تنها از یکی از مراکز اصلی فروش تلفن همراه در تهران جمع آوری شد. همچنین نیروی انتظامی اعلام کرد چهار نفر از عاملان قاچاق تلفن همراه نیز در این عملیات دستگیره شده اند.
هم چنین بازار طی این چند روز شاهد افزایش قیمت موبایل نیز بود. از سوی دیگر برندهایی مثل اپل که نمایندگی رسمی در ایران ندارد و از طرفی بازار پررونقی به ویژه در این دوره خاص که همراه با معرفی محصول جدید آیفون است نیز داراست، در صورت نبود دیگر نسخه های این برند در بازار، شاهد استقبال زیاد از نسخه جدید و به طبع قیمت سرسام آور آن در بازار خواهیم بود.
با این وجود هنوز هم این موضوع همچنان به قوت خود باقی ست که اگر طرح رجیستری نتواند اجرای موفقی داشته باشد، راه برای قاچاق موبایل بازتر خواهد شد. از سوی دیگر در این طرح اپراتورها نقش مهم و کلیدی را اجرا خواهند کرد و ابهاماتی نیز از این سو مورد توجه است. به عنوان مثال هر گوشی تنها با اولین سیم کارت استفاده شده رجیستر می شود یا اینکه این عملیات مربوط به هر بار استفاده از سیم کارت های اپراتورهای مختلف است و اینکه با توجه به نبود وارد کننده رسمی برای محصولاتی مانند گوشی های اپل، چه سرنوشتی برای محصولات در نظر گرفته می شود؟ همچنین هنوز مشخص نیست افرادی که با گوشی شخصی خود از خارج کشور به ایران می آیند، امکان رجیستر تلفن همراه خود را دارند یا خیر؟
طرح رجیستری برای اولین بار در سال ۸۵ مطرح شد. این طرح در همان سال اجرا و با شکست رو به رو شد؛ تا اینکه ده سال بعد، و در سال ۱۳۹۵، بحث اجرای آن، قوت بیشتری گرفت.
آنچه که در سال ۸۵ موجب شکست این طرح شد کپی کردن شماره سریال گوشی کد IMEI بود، افرادی به صورت بسیار ساده و به صورت نرم افزاری کد IMEI یک گوشی که به صورت رسمی وارد شده بود را برای تعدادی از گوشی های قاچاق و حتی برای یک محموله از گوشی های قاچاق کپی می کردند و سختی این کار تنها حدود ۴ تا ۵ هزار تومان هزینه بسته بندی مجدد و لیبل زدن بود؛ از این رو کمکی به جلوگیری از قاچاق نکرد.
مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی در اردیبهشت ماه ۱۳۹۳ در گزارشی به بررسی وضعیت واردات، فروش و خدمات پس از فروش گوشی تلفن همراه در کشور پرداخته است. این مرکز، بازار تلفن همراه کشور را ۱.۸ میلیارد دلار تخمین زده که ۹۰ درصد واردات از طریق غیر رسمی (قاچاق) انجام می شود.
شاید اولین زمزمه های اجرای مجدد طرح رجیستری با جمله وزیر ارتباطات در مرداد ماه ۱۳۹۳ کلید خورد. در آن زمان وزیر ارتباطات عنوان کرد: کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات در حال بررسی برای ساماندهی گوشی های در دست مردم و به ویژه گوشی های قاچاق است.
این جمله وزیر اولین زمزمه های آغاز دور جدیدی برای اجرای طرح رجیستری بود. طرحی هدف آن مبارزه با قاچاق موبایل عنوان شد و وارد کنندگان قانونی تلفن های همراه را ملزم می کرد شماره سریال کالاهای وارداتی توسط آنها ثبت و در اختیار گمرک قرار گیرد.
تعیین وقت هایی برای اجرای این طرح به مهرماه ۱۳۹۴ رسید، اما مهرماه نیز طرح به مرحله اجرا نرسید. داوود زارعیان در این باره گفت: اگرچه این طرح قرار بود از ۱۵ مهرماه سال گذشته آغاز شود و به تاخیر افتاد اما طبق اعلام ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز این طرح امسال حتما اجرا خواهد شد.
برخلاف انتظار، طرح رجیستری در سال ۱۳۹۴ اجرایی نشد و سرنوشت این طرح همچنان مبهم ماند. با وجود گذشت چند ماه از سال ۱۳۹۵، هنوز خبری از اجرایی شدن طرح رجیستری نبود، تا اینکه از تیرماه مجددا این طرح بر سر زبان ها افتاد.
در روزهای پایانی تیرماه و ابتدایی مردادماه بازار موبایل با اقدامی ناگهانی مواجه شد! چند اپل استور در تهران تعطیل شدند!
در همین روزها بود که غلامحسین کریمی، رئیس اتحادیه دستگاه های مخابراتی گفت: در کشور ما ۳ وارد کننده رسمی از طریق نمایندگی های غیر مستقیم اپل در هنگ کنگ و امارات، این گوشی را به کشور وارد می کنند که چون اعتبار نامه آنها منقضی شده، وزارت صنعت، معدن و تجارت خواهان ثبت سفارش رسمی و تمدید اعتبارنامه ها بوده است و در واقع دولت هیچ منعی برای واردات رسمی و قانونی ندارد. این موضوع درباره سایر برندهای گوشی تلفن همراه نیز صدق می کند.
رئیس اتحادیه دستگاه های مخابراتی در خصوص برندهایی که نمایندگی مستقیم در ایران دارند، عنوان کرد: درحال حاضر برندهای هوآوی، ال.جی و سامسونگ نمایندگی مستقیم دارند و سایر برندهای سونی، آی.تی.سی، نوکیا، موتورولا و… که به صورت رسمی وارد می شوند، از طریق نمایندگی های غیرمستقیم پشتیبانی می شوند. این درحالی است که هیچ منع قانونی و به ویژه پس از اجرای برجام برای ثبت نمایندگی های رسمی در ایران وجود ندارد.
وی درباره اپل نیز توضیح داد: در مورد اپل هم شرکت های واردکننده مدعی شده اند درحال مذاکره با این کمپانی برای کسب نمایندگی مستقیم هستند اما هنوز مدرکی ارایه نداده اند. گرچه دولت برای حمایت از مصرف کنندگان، با ایجاد نمایندگی مستقیم در ایران مشکل قانونی ندارد.
با وجود این اظهار نظرهای صریح اما هنوز هم موجی از ابهامات در این باره وجود دارد. در عین حال، وزیر ارتباطات مدعی شد با اجرای طرح رجیستری تمامی گوشی هایی که تا تاریخ ۵ مردادماه در شبکه مخابراتی کشور فعال شده اند شامل این طرح نمی شوند و از این تاریخ به بعد به صورت پایلوت این طرح اجرایی خواهد شد.
در هفته های گذشته اما خبرهای دیگری نیز منتشر شد. بنابر اعلام نیروی انتظامی، یک خاور گوشی قاچاق تنها از یکی از مراکز اصلی فروش تلفن همراه در تهران جمع آوری شد. همچنین نیروی انتظامی اعلام کرد چهار نفر از عاملان قاچاق تلفن همراه نیز در این عملیات دستگیره شده اند.
هم چنین بازار طی این چند روز شاهد افزایش قیمت موبایل نیز بود. از سوی دیگر برندهایی مثل اپل که نمایندگی رسمی در ایران ندارد و از طرفی بازار پررونقی به ویژه در این دوره خاص که همراه با معرفی محصول جدید آیفون است نیز داراست، در صورت نبود دیگر نسخه های این برند در بازار، شاهد استقبال زیاد از نسخه جدید و به طبع قیمت سرسام آور آن در بازار خواهیم بود.
با این وجود هنوز هم این موضوع همچنان به قوت خود باقی ست که اگر طرح رجیستری نتواند اجرای موفقی داشته باشد، راه برای قاچاق موبایل بازتر خواهد شد. از سوی دیگر در این طرح اپراتورها نقش مهم و کلیدی را اجرا خواهند کرد و ابهاماتی نیز از این سو مورد توجه است. به عنوان مثال هر گوشی تنها با اولین سیم کارت استفاده شده رجیستر می شود یا اینکه این عملیات مربوط به هر بار استفاده از سیم کارت های اپراتورهای مختلف است و اینکه با توجه به نبود وارد کننده رسمی برای محصولاتی مانند گوشی های اپل، چه سرنوشتی برای محصولات در نظر گرفته می شود؟ همچنین هنوز مشخص نیست افرادی که با گوشی شخصی خود از خارج کشور به ایران می آیند، امکان رجیستر تلفن همراه خود را دارند یا خیر؟
منبع : کلیک