تخلفات سنگینی مانند پلاک مخدوش یا پوشیده‌شده، نداشتن پلاک یا پلاک جعلی از تخلفات جدی موتورسواران است که با برخورد جدی پلیس مواجه می‌شود. در بسیاری از موارد برای تغییر وضعیت نیاز به فک پلاک و تعویض آن وجود دارد. با وجود در دسترس نبودن آمار رسمی از مراجع قانونی و سازمان‌های مربوطه، در ادامه به بررسی آمار فک پلاک موتور در ۵ سال اخیر، تخلفاتی که منجر به فک پلاک می‌شوند و تاثیر آن می‌پردازیم.
چند پلاک موتور هر سال به دلیل تخلفات سنگین توقیف می‌شود؟
اگرچه آمار دقیقی از این مسئله وجود ندارد، اما برخی آمار غیررسمی نیز گویای وضعیت هستند. در تهران و دیگر کلان‌شهرها، برخورد با موتورسیکلت‌هایی که پلاک آن‌ها مخدوش، پوشانده شده یا پلاک غیرمجاز دارند، زیاد گزارش شده است. برای مثال، در سال گذشته ۵ هزار موتورسیکلت به‌دلیل تخلف پوشش پلاک توقیف شده‌اند. همچنین در آمار ۱۰ ماهه سال ۱۴۰۳، بیش از ۵هزار موتور سیکلت به‌دلیل تخلفات مربوط به پلاک توقیف شده‌اند.
مهم‌ترین تخلفاتی که منجر به فک پلاک موتورسیکلت می‌شوند؟
فک پلاک موتورسیکلت یک اقدام جدی و بازدارنده است که پلیس در برابر تخلفات سنگین و پرخطر انجام می‌دهد. بر اساس قوانین پلیس راهور، مهم‌ترین تخلفاتی که می‌توانند منجر به فک پلاک موتور شوند، شامل موارد زیر است:
- پلاک مخدوش یا پوشیده‌شده: استفاده از برچسب، گل‌ولای یا هر وسیله‌ای برای پنهان‌کردن شماره پلاک و تغییر یا دستکاری اعداد و حروف پلاک مصداق مخدوش کردن آن است.
- نداشتن پلاک یا پلاک جعلی: تردد بدون پلاک یا استفاده از پلاک سرقتی/غیرمجاز.
تخلفات مربوط به پلاک از تخلفات جدی محسوب می‌شوند و پلیس موظف به توقیف وسیله نقلیه در این موارد است. در بسیاری از این موارد، برای تغییر وضعیت، فرایند تعویض یا فک پلاک مورد نیاز است.
نقش پلیس و مراجع قضایی در توقیف و فک پلاک موتور
نقش پلیس راهور در فک پلاک موتور را می‌توان در موارد زیر بررسی کرد:
- شناسایی تخلف: پلیس راهور در مرحله اول با دوربین‌ها یا گشت‌های میدانی، تخلفات سنگین مانند پلاک مخدوش یا تردد پرخطر را ثبت می‌کند.
- اعمال قانون فوری: در بسیاری از موارد (مثل پلاک مخدوش یا جعلی) مامور پلیس اختیار دارد همان‌جا وسیله را توقیف و پلاک را فک کند.
- ارجاع به مراکز قانونی: در تخلفات جدی‌تر، پلیس موتور را به پارکینگ منتقل می‌کند و پرونده را به مرجع قضایی ارجاع می‌دهد.
- پیشگیری و بازدارندگی: فک پلاک به‌عنوان یک ابزار بازدارنده استفاده می‌شود تا راکبان پرخطر بدانند تداوم تخلفات، عواقب شدیدتری دارد.
نقش مراجع قضایی نیز به صورت زیر است:
- تعیین تکلیف نهایی: در پرونده‌هایی که تخلف جنبه مجرمانه دارد (مثل سرقت یا استفاده از پلاک جعلی)، مرجع قضایی حکم فک پلاک یا حتی ابطال آن را صادر می‌کند.
- صدور احکام تکمیلی: دادگاه می‌تواند علاوه بر فک پلاک، حکم محرومیت موقت از رانندگی یا ضبط وسیله نقلیه را هم صادر کند.
- رسیدگی به اعتراض: اگر مالک به توقیف یا فک پلاک اعتراض داشته باشد، مرجع قضایی مرجع رسیدگی و تصمیم‌گیری نهایی است.
اثر فک پلاک بر مالکیت و استفاده از موتورسیکلت
اثر فک پلاک بر مالکیت و استفاده از موتورسیکلت بسیار جدی است و عملا وسیله نقلیه را از چرخه عادی استفاده خارج می‌کند. این تاثیرات را می‌توان به صورت زیر توضیح داد:
۱- محدودیت در استفاده روزمره
- با فک پلاک، موتورسیکلت دیگر اجازه تردد در معابر عمومی را ندارد.
- استفاده از موتور بدون پلاک معتبر، تخلف محسوب می‌شود و مجازات سنگین‌تری به دنبال دارد.
۲- محدودیت در مالکیت و نقل‌وانتقال
- موتورسیکلتی که پلاکش فک شده باشد، تا رفع مشکل و دریافت پلاک جدید قابل خرید و فروش یا انتقال سند نیست.
- حتی اگر مالک بخواهد موتور را بفروشد، باید ابتدا مشکل قانونی رفع و پلاک معتبر صادر شود.
۳- اثرات حقوقی و قضایی
- فک پلاک می‌تواند نشانه ارتکاب تخلفات سنگین یا مکرر باشد و در سوابق مالک ثبت شود.
- در مواردی که حکم قضایی صادر شده باشد، ممکن است مالک علاوه بر فک پلاک، با محرومیت‌های دیگر مثل ضبط وسیله یا جریمه نقدی هم مواجه شود.
۴- پیامدهای مالی
- مالک باید هزینه‌های مربوط به توقیف، ترخیص و صدور پلاک جدید را پرداخت کند.
- اگر موتور در پارکینگ متوقف شده باشد، هزینه‌های پارکینگ هم به مالک تحمیل می‌شود.
بنابراین، فک پلاک هم استفاده از موتورسیکلت را ناممکن می‌کند و هم مالکیت آن را معلق می‌سازد تا زمانی که تخلفات سنگین رفع و مراحل قانونی طی شود.
برخی تخلفات ثبت شده برای موتور علاوه بر جریمه نقدی، نمره منفی گواهینامه نیز دارند. آشنایی با قوانین مرتبط با پاک شدن سوابق منفی گواهینامه برای هر موتورسواری ضروری است. از طریق آشنایی با این قوانین می‌توانید از ایجاد مشکل برای گواهینامه موتور و باطل شدن یا تعلیق آن جلوگیری کنید.