برای تحقق سرقت لازم است که اولا یک مال مورد ربایش قرار گرفته باشد. دوما مال ربوده شده متعلق به غیر باشد و ثالثا عمل ربایش تنها زمانی محقق می‌شود که تصرف مال غیر بدون رضایت و اجازه مالک و نیز بدون اذن قانونی یا قضایی متصرف صورت پذیرد.
در نتیجه هر مالی که بدون رضایت مالک و نیز بدون داشتن دلیل موجه توسط غیر مالک تصرف شود، می‌تواند بنای تحقق جرم سرقت را ایجاد نماید.
با این وجود سرقت با توجه مال ربوده شده از نظر ارزش اقتصادی و نیز نحوه ارتکاب جرم می‌تواند به انواع سرقت حدی یا سرقت تعزیری تقسیم شود. همچنین مجازات سرقت با توجه به کیفیت ارتکاب جرم و دیگر عوامل موثر می‌تواند به میزان متغیری باشد.
در این نوشته به یکی از مصادیق جرم سرقت که متاسفانه در حال حاضر به وفور اتفاق می‌افتد خواهیم پرداخت.
همانگونه که می‌دانیم استفاده از تلفن همراه در حال حاضر بسیار رایج بوده و تقریبا هیچ شخصی را اعم از کودک یا بزرگسال نمی‌توانیم ببینیم که تلفن همراه در اختیار نداشته باشد.
از سوی دیگر ربایش تلفن همراه در معابر و مکان‌های عمومی به عنوان یک هدف راحت برای سارقان شناخته می‌شود و به همین سبب است که مکررا شاهد وقوع جرم سرقت تلفن همراه و شکایت از آن هستیم.
حال چنانچه قربانی جرم سرقت تلفن همراه قرار گرفتیم چه باید بکنیم و چه مجازات یا مجازات‌هایی به دنبال مرتکبین است؟
در مواجهه با هر جرمی اولین اقدامی که باید صورت گیرد شامل اعلام جرم است. توضیح آن که مراجع پیگیری و قضایی از کلانتری یا دادگاه رسیدگی کننده، تنها در صورت وارد در رسیدگی می‌شوند که از وقوع جرم مطلع شده باشند.
به جز برخی از جرایم خاص و مهم که نظم و امنیت عمومی را مختل می‌سازد و یا گستره وقوع جرم به میزانی است که مراجع رسیدگی راسا از آن مطلع می‌شوند، نسبت به دیگر مصادیق جرم، قربانی شخصی است که می‌تواند مراجع رسیدگی را از وضعیت و ارتکاب جرم مطلع سازد.
در ربایش تلفن همراه نیز همینگونه است. در نتیجه به توصیه حقوقی bonyadvokala اولین اقدام شامل اطلاع دادن به مراجع رسیدگی و صالح است.
روش اطلاع رسانی اولیه شامل اعلام وقوع جرم به کلانتری محل اقامت یا محل وقوع جرم و یا ثبت شکایت در دادسرای محل وقوع جرم یا محل اقامت است.
- در حالت اول یعنی اعلام جرم به کلانتری، شخص می‌تواند با تماس با شماره تماس ۱۱۰ نسبت به اعزام مامور کلانتری به محل وقوع جرم و گزارش جرم واقع شده درخواست نماید. گزارش اولیه مامور تنها شامل نوشتن اظهارات شاکی است و ارزش اثباتی ندارد.
البته چنانچه در محل وقوع جرم شهود یا مطلعینی حضور داشته باشند و یا به فرض مثال چنانچه سارق به وسیله شاهدین و قربانی حفظ شده باشد، مامور کلانتری گزارش از این وقایع نیز ذکر خواهد کرد.
گزارش مامور کلانتری در زمانی که اظهارات و دیده‌های خود را ذکر میکند ارزش اثباتی دارد لیکن زمانی که اظهارات گواهان یا قربانی را قید می‌نماید، تنها به عنوان اظهار و ادعا شناخته می‌شود.
- حالت دوم زمانی است که در زمان وقوع جرم اطلاع رسانی نشده باشد و یا آنکه شخص از ربایش تلفن همراه خود مطلع نشده باشد. در این صورت می‌تواند پس از وقوع جرم راسا به کلانتری مراجعه کرده و اعلام ربایش نماید.
- دادسرا مرجع دیگری است که می‌توان وقوع جرم را به آن اعلام نمود. این امر نیز از طریق مراجعه حضوری به یکی از شعبات دادسرا و اعلام جرم است. و یا آن که می‌توان از طریق دفاتر خدمات قضایی و به صورت آنلاین اعلام جرم نمود.
توضیح آن که وقوع جرم از طریق دفاتر خدمات قضایی، مشروط است به اینکه شخص شاکی حساب کاربری ثنا داشته باشد. یعنی احراز هویت شده باشد و اجازه استفاده از خدمات دولت الکترونیک را داشته باشد.
در هر صورت پس از اعلام وقوع جرم، نوبت به تحقیقات و رسیدگی می‌رسد. در اینجا باید اشاره کنیم که در استعلام و ردگیری تلفن همراه می‌توان از طریق سیمکارت تلفن همراه، شماره رجیستری تلفن همراه و نیز خدمات شرکت‌های سازنده تلفن همراه استفاده نمود.
یکی از اقدامات مهم که باید حتما انجام شود در همین مرحله است. در واقع اعلام وقوع ربایش تلفن همراه، از این بابت که وسیله شخصی شما به عنوان ابراز ارتکاب جرم مورد استفاده قرار نگیرد اهمیت دو چندان دارد.
توضیح آن که چنانچه اطلاع ربایش تلفن همراه را داده باشید، نه تنها از شخص ثالث حمایت کرده‌اید تا بدون آگاهی تلفن همراه سرقتی را نخریده باشد، از خود نیز حمایت کرده‌اید که در صورت استفاده از تلفن همراه در ارتکاب جرم، نام شما و وسیله مربوط به شما به عنوان ابزار ارتکاب جرم شناسایی نشود.
در خصوص استعلام تلفن همراه ربوده شده نیز ممکن است یکی از روش‌های زیر را در پیش گرفت:
- درخواست استعلام از اپراتور سیم کارت تلفن همراه: اپراتورهای سیم کارت در حال حاضر شامل ایرانسل، همراه اول، رایتل و برخی اپراتورهای دیگر است. می‌توان پس از اعلام وقوع جرم و با در اختیار قرار دادن کد IEMI تقاضای رهگیری تلفن همراه را از اپراتور مربوطه داشت. چنانچه سیم کارت از تلفن همراه خارج نشده باشد، از این طریق امکان ردگیری تلفن ربوده شده وجود دارد.
- استعلام تلفن همراه به دستور قضایی: در این روش که تنها پس از ثبت ربایش تلفن همراه میسر است، مرجع قضایی که می‌تواند شامل دادسرا و یا دادگاه باشد، دستور استعلام و رهگیری تلفن همراه را صادر می‌نماید. در این صورت به کمک شماره رجیستری گوشی می‌تواند محل آن را ردگیری نمود.
- استعلام از طریق شرکت سازنده تلفن همراه: در حال حاضر شرکت‌های سازنده امکاناتی برای پیدا کردن تلفن همراه از راه دور و نیز خاموش یا روشن کردن آن ارائه نماید. چنانچه این خدمات را برای تلفن همراه خود فعال کرده باشید می‌توانید به کمک راهکار ارائه شده توسط شرکت، تلفن همراه خود را رهیابی نمایید.
در نهایت آن که برای اعلام جرم و نیز پیگیری جرم حداقل مدارکی که باید ارائه شود شامل مدارک هویتی شخص شاکی (کارت ملی و شناسنامه) مدارک خرید تلفن همراه شامل فاکتور خرید و یا رجیستر شدن گوشی با کد ملی شخص، مدارک احراز مالکیت سیمکارت گوشی، تصویر جعبه تلفن همراه که شامل شماره سریال گوشی باشد می‌باشد.
البته این مدارک تنها برای احراز ذی‌حق بودن شاکی در اعلام جرم است اما برای پیگیری و یافت مجرم نیز چنانچه هر مدارک یا ادله‌ای همچون شهود، تصویر دوربین یا دیگر موارد در دسترس باشد، ضروری است که به مرجع رسیدگی ارائه شود.
نکته پایانی آن که مجازات مرتکب، با توجه به کیفیت ارتکاب جرم، همچون روز یا شب بودن زمان وقوع جرم، تعداد مجرمین، استفاده از سلاح سرد یا گرم، همراه بودن ربایش با ایجاد ترس و وحشت برای قربانی و اشخاص ثالث، سابقه ارتکاب جرم و گستره ارتکاب جرم، متفاوت خواهد بود که در هر مورد مرجع رسیدگی کننده تعیین تکلیف خواهد نمود.