بلک فرایدی یا جمعه سیاه چه روزی است؟
بلک فرایدی (Black Friday) یا جمعه سیاه نامی غیررسمی برای اشاره به آخرین جمعه ماه نوامبر است که آغاز فصل خرید کریسمس محسوب می‌شود.
از سال ۱۹۵۲ میلادی هر سال در ایالات متحده امریکا یک روز پس از روز شکرگزاری (چهارمین پنجشنبه ماه نوامبر) رویدادی به همین نام برگزار می‌شود. البته اصطلاح بلک فرایدی یا جمعه سیاه تا حدود دهه هشتاد میلادی و پس از آن در ایالات متحده امریکا یا سایر نقاط جهان زیاد شناخته شده نبوده و به چندان کار برده نمی‌شده است.
در طی این رویداد که امروزه در بسیاری از کشورهای جهان برگزار می‌شود فروشگاه‌های آنلاین و آفلاین اجناس خود را با تخفیف‌های بسیار زیاد به حراج می‌گذارند. معمولا در این روز مشتریان بسیار زیادی برای خریدن اجناس تخفیف خورده به فروشگاه‌ها هجوم می‌برند. حتی در برخی موارد گزارش‌هایی مبنی بر خشونت و درگیری بین مشتریان برای خریدن کالاهایی که تخفیف‌های بسیار زیاد داشته‌اند هم به چشم می‌خورد.
با وجود این که بلک فرایدی یک سنت امریکایی‌ست اما طی این رویداد میزان فروش در بسیاری از کشورها مانند امریکا رشد چشمگیری پیدا می‌کند. بازارها در بسیاری از کشورها مثل کانادا، برزیل، سنگاپور بریتانیا و حتی در کشورهایی مثل مکزیک، رومانی، هند، فرانسه، آلمان و… تا دو برابر وضعیت معمول رونق می‌گیرد.
اما تاریخچه بلک فرایدی چیست ؟
حسابداران را می‌توانیم مخترعان اصلی Black Friday بدانیم. آن‌ها در گذشته، قانونی نانوشته داشتند به این ترتیب که در ترازنامه‌های خود اگر به زیان می‌رسیدند از جوهر قرمز و اگر به سود می‌رسیدند از جوهر مشکی استفاده می‌کردند.
معمولا حسابدارها در روز فردای عید شکرگزاری که سرآغاز خریدهای قبل از عید به حساب می‌آمد، ترازنامه‌های خود را مشکی‌رنگ می‌دیدند که به معنای سود بالای آن‌ها بود. به همین دلیل در اوایل دهه ۶۰ میلادی، فردای عید شکرگزاری را جمعه سیاه یا بلک فرایدی نامیدند.
در سال ۱۹۶۱ هم پلیس فیلادلفیا به خاطر ترافیک و شلوغی وحشتناک خیابان‌ها، لقب جمعه سیاه را روی این روز گذاشتند. روزنامه نیویورک تایمز هم در سال ۱۹۷۵ از این عبارت برای شلوغ‌ترین روز خرید و ایجاد ترافیک‌های سنگین به علت خرید کردن مردم استفاده کرد.
اکنون خیلی‌ها جمعه سیاه را با فروشگاه‌های اینترنتی بزرگ مانند آمازون می‌شناسند. این فروشگاه‌های اینترنتی از چند روز قبل تا چند روز بعد از بلک فرایدی ، کالاهای خود را با تخفیف‌های ویژه به فروش می‌رسانند. طبق آخرین آمار، تقریبا نیمی از مردم آمریکا در حراجی Black Friday خرید می‌کنند و به همین دلیل ، این رویداد اهمیت بسیار زیادی برای فروشگاه‌های اینترنتی و فیزیکی دارد.
وسایل دیجیتال مانند گوشی موبایل و کنسول بازی، پوشاک، اسباب بازی و پکیج‌های مسافرتی از جمله محصولاتی هستند که هر ساله تخفیف‌های بسیار خوبی می‌خورند و به همین دلیل طرفداران زیادی در بلک فرایدی دارند.
بلک فرایدی در ایران
بلک فرایدی در ایران از سال ۱۳۹۴ با نام حراجمعه رواج پیدا کرد. اکنون دو فروشگاه اینترنتی دیجی کالا و بامیلو، دو فروشگاهی آنلاینی هستند که در چند سال اخیر به استقبال جمعه سیاه رفته‌اند.
اما Black Friday در ایران تفاوت زیادی با خارج از کشور دارد و همیشه با حاشیه‌های زیادی همراه بوده است. فروشگاه‌های آنلاین ایرانی معمولا در راس ساعت ۰۰:۰۰ جمعه بلک فرایدی را آغاز می کنند. اما در همان چند دقیقه اول به علت حجوم مردم به این سایتها، سایت از دسترس خارج می شود.
از طریق دیگر کالاهایی مانند خمیر دندان، جوراب، زیرپوش، شوینده، قهوه، چای و چیزهایی از این دست در بلک فرایدی با تخفیف به فروش می‌رسیدند و کالاهایی که طرفدار بیشتری داشتند مانند گوشی موبایل، تبلت، تلویزیون، کنسول بازی یا وسایل دیجیتالی در تعداد بسیار بسیار محدود عرضه می‌شدند و عملا دست بیشتر مردم به آن‌ها نمی‌رسید.
در مجموع می‌توان گفت تاکنون از بلک فرایدی در ایران، تنها یک اسم وجود دارد و نه چیز دیگر و امیدواریم در بلک فرایدی امثال شاهد تغییرات اساسی و تفاوت چشمگیر نسبت به سال های گذشته باشیم.
بلک فرایدی هر ساله در تاریخ جمعه ۲ آذر ماه مصادف با مصادف با ۲۳ نوامبر برگذار می شود.
