چگونه حافظه RAM بیشتری برای کامپیوتر خود نصب کنیم؟

یکی از ساده‌ترین و مطمئن‌ترین روش‌ها برای افزایش سرعت چشمگیر رایانه، افزایش حافظه است؛ به‌ویژه حافظه RAM (حافظه دسترسی تصادفی). اگر به دنبال راهی برای افزایش RAM هستید، باید بدانید که این کار نسبتاً ساده است، البته شناخت اجزای سخت‌افزاری و روند نصب آن مفید خواهد بود.

ارتقای RAM شاید راه‌حلی همه‌جانبه نباشد، اما نقش مؤثری در روان‌تر شدن عملکرد رایانه، افزایش بهره‌وری و تجربه دلپذیرتر کار با سیستم ایفا می‌کند. همچنین این کار یکی از ساده‌ترین تغییرات سخت‌افزاری است که می‌توانید شخصاً انجام دهید. در بیشتر موارد، این تغییر موجب لغو گارانتی نمی‌شود، با این حال بهتر است پیش از اقدام، راهنمای شرکت سازنده را بررسی کنید.

RAM چیست؟

کلمه RAM مخفف حافظه دسترسی تصادفی است؛ نوعی حافظه فیزیکی که درون رایانه قرار دارد. این حافظه یکی از اجزای سخت‌افزاری داخلی سیستم شماست.

اگر قصد خرید RAM بیشتری دارید، این حافظه معمولاً به صورت مجموعه‌ای از تراشه‌ها روی یک صفحه سیلیکونی مستطیلی عرضه می‌شود؛ مشابه آنچه در حال حاضر در سیستم شما نصب است. برخی ارتقاها مستقیماً با افزودن یک ماژول جدید RAM به اسلات‌های مخصوص آن در لپ‌تاپ یا کامپیوتر دسکتاپ انجام می‌شود.

RAM چگونه کار می‌کند؟

RAM را مانند یک شبکه بزرگ تصور کنید؛ چیزی شبیه صفحه بازی Battleship. هر خانه در این شبکه نشان‌دهنده یک سلول حافظه است که می‌تواند اطلاعات را ذخیره کند. اگر بدانید هر خانه در کدام سطر و ستون قرار دارد، می‌توانید مستقیماً به آن دسترسی پیدا کنید.

به همین دلیل است که داشتن RAM بیشتر، سرعت رایانه را افزایش می‌دهد. هرچه سلول‌های حافظه بیشتری وجود داشته باشد، داده‌های بیشتری را می‌توان به‌طور هم‌زمان پردازش و ذخیره کرد. این به معنای اجرای سریع‌تر برنامه‌ها و کارایی بیشتر رایانه شماست.

اطلاعات در سلول‌های حافظه RAM قابل بازنویسی یا حذف هستند. این ویژگی یکی از تفاوت‌های RAM با ROM (حافظه فقط‌خواندنی) است. حافظه ROM به‌صورت دائمی در مدارهای داخلی رایانه تعبیه شده و اطلاعات پایه‌ای مانند راه‌اندازی سیستم‌عامل یا فعال‌سازی سخت‌افزار را در خود دارد.

RAM چه نقشی در عملکرد رایانه دارد؟

RAM برای اجرای برنامه‌ها در رایانه ضروری است. رایانه اطلاعات موقتی را در سلول‌های حافظه ذخیره کرده و هنگام اجرای برنامه‌ها به آن‌ها رجوع می‌کند.

اگر اطلاعات موردنیاز در RAM موجود نباشد، سیستم ناچار است از حافظه اصلی یا هارد استفاده کند؛ که بسیار کندتر از RAM است. بنابراین اگر RAM کافی نداشته باشید، حتی اجرای یک برنامه بزرگ یا چند برنامه هم‌زمان ممکن است عملکرد سیستم را به‌شدت کند کند.

هر رایانه دارای ظرفیت حداکثر RAM مشخصی است. پس از رسیدن به این حد، امکان ارتقای بیشتر وجود ندارد. اما مگر اینکه رایانه خود را از ابتدا به‌صورت سفارشی ساخته باشید، احتمالاً هنوز ظرفیت نصب RAM بیشتر را دارید.

پیش از ارتقای RAM چه کارهایی باید انجام داد؟

اولین مرحله در ارتقای RAM، جمع‌آوری اطلاعات پایه است. ابتدا باید بدانید که سیستم شما چه مقدار RAM دارد. سپس با استفاده از برنامه‌هایی مانند Task Manager (در ویندوز) نحوه مصرف RAM را بررسی کنید.

در مرحله بعد می‌توانید با چند روش ساده، فضای RAM را آزاد کنید. اگر هنوز هم سرعت سیستم کافی نیست، وقت آن رسیده که RAM جدید تهیه و نصب کنید.

بررسی RAM در ویندوز

برای دیدن میزان RAM در حال استفاده، Task Manager را باز کرده و به زبانه Performance و سپس Memory بروید. در این بخش می‌توانید میزان استفاده از RAM، تعداد اسلات‌های پرشده و حجم کلی RAM سیستم را مشاهده کنید.

بررسی RAM در مک

اگر از رایانه‌های مک استفاده می‌کنید، اپل فرآیند بررسی RAM را ساده کرده است. روی نماد اپل در گوشه بالا سمت چپ کلیک کرده و گزینه About This Mac را انتخاب کنید. در بخش Memory میزان RAM فعلی سیستم نمایش داده می‌شود.

ظرفیت ارتقای RAM سیستم را چگونه بدانیم؟

پس از اطلاع از RAM فعلی سیستم، باید بدانید رایانه‌تان تا چه میزانی قابلیت ارتقا دارد. به دلیل تنوع زیاد مدل‌ها، ذکر همه مشخصات ممکن نیست.

خوشبختانه منابع آنلاین مطمئنی مانند وب‌سایت‌های Crucial و Kingston وجود دارند که مشخصات دقیق سیستم شما را ارائه می‌دهند. این منابع نه‌تنها ظرفیت قابل ارتقا را مشخص می‌کنند، بلکه نوع مناسب RAM را نیز معرفی می‌کنند.

یک ماژول یا دو ماژول؟

اگر سیستم شما از حافظه دوکاناله (Dual Channel) پشتیبانی می‌کند، ممکن است لازم باشد دو ماژول RAM به‌صورت جفت نصب کنید. مثلاً برای ارتقا به ۸ یا ۱۶ گیگابایت RAM، شاید نیاز به دو ماژول جداگانه داشته باشید.

حتماً هر دو ماژول باید مشخصات کاملاً یکسانی داشته باشند؛ در غیر این صورت قابلیت دوکاناله غیرفعال خواهد شد.

راه‌های رایگان برای بهبود عملکرد RAM

پیش از صرف هزینه برای RAM جدید، بد نیست چند روش رایگان و آسان را امتحان کنید:

• به‌روزرسانی سیستم‌عامل: نسخه‌های قدیمی سیستم‌عامل ممکن است باعث استفاده غیر بهینه از RAM شوند.

• کاهش چندوظیفگی: بستن برنامه‌های غیرضروری در پس‌زمینه فضای RAM را آزاد می‌کند.

• راه‌اندازی مجدد رایانه: این روش کلاسیک و ساده در بسیاری از موارد RAM را آزاد می‌کند.

• تنظیم حافظه مجازی: از طریق تنظیمات سیستم، می‌توانید ظرفیت حافظه مجازی را افزایش دهید.

• حذف فایل‌ها و برنامه‌های غیرضروری: فضای حافظه را آزاد کرده و عملکرد سیستم را بهبود می‌دهد.

نصب RAM جدید در رایانه

اکنون که اطلاعات لازم درباره RAM فعلی، ظرفیت سیستم و نوع ماژول مناسب را دارید، می‌توانید RAM جدید را تهیه و مراحل نصب را آغاز کنید.

در بیشتر موارد تنها به یک پیچ‌گوشتی کوچک نیاز خواهید داشت. اگر مطمئن نیستید، دفترچه راهنمای رایانه را بررسی کنید.

خاموش کردن رایانه

پیش از هر اقدامی، سیستم را خاموش کرده و از برق جدا کنید. در لپ‌تاپ‌ها بهتر است باتری را نیز جدا نمایید.

با باز کردن قاب دستگاه، محل قرارگیری RAM را بیابید. برخی لپ‌تاپ‌ها پنل جداگانه‌ای برای دسترسی آسان به RAM دارند.

پیش از لمس هر قطعه‌ای، الکتریسیته ساکن بدن خود را تخلیه کنید. لمس یک سطح فلزی برای چند ثانیه کافی است.

خارج کردن ماژول‌های قبلی

در صورتی که RAM قبلی را جایگزین می‌کنید، باید ماژول‌های فعلی را از اسلات خارج کنید. بسیاری از سیستم‌ها از گیره‌هایی برای ثابت نگه داشتن RAM استفاده می‌کنند. با بالا بردن این گیره‌ها، می‌توانید ماژول را بیرون بکشید.

نصب RAM جدید

ماژول جدید را از بسته‌بندی خارج کنید، بدون اینکه به مدار یا بخش‌های فلزی آن دست بزنید. آن را طبق شیار راهنما در اسلات مربوطه قرار دهید و با فشار ملایم در جای خود بنشانید. گیره‌ها را ببندید، قاب را ببندید و آماده راه‌اندازی شوید.

روشن کردن رایانه

اگر با لپ‌تاپ کار می‌کنید، فراموش نکنید باتری را سر جای خود قرار دهید. سیستم را به برق وصل کرده، روشن کنید و وضعیت RAM را در سیستم‌عامل بررسی کنید. اگر مقدار RAM به‌درستی نمایش داده شد، کار تمام است.

اگر نه، سیستم را مجدداً خاموش و بررسی کنید که RAM به‌درستی در جای خود قرار گرفته باشد.

نتیجه‌گیری

با افزایش RAM، رایانه شما می‌تواند تعداد بیشتری از برنامه‌ها را به‌صورت هم‌زمان اجرا کند، بدون اینکه به حافظه کندتر هارد رجوع کند. گرچه سرعت پردازنده را افزایش نداده‌اید، اما زمان دسترسی به داده‌ها را کاهش داده‌اید؛ و این راهکاری ساده و نسبتاً اقتصادی برای افزایش عمر مفید سیستم شماست.